De transparantie van waarheid

In dit boek wordt de waarheid vanuit de analytische taalfilosofie onderzocht. Waarheid is een eenvoudig concept en valt niet uit te leggen in meer primitieve concepten. De idee dat waarheid is te reduceren tot ‘correct voorstellen’ of ‘accuraat representeren’ klopt niet. Correcte en accurate voorstellingen bevatten kwaliteiten die niet tot hun waarheid reduceerbaar zijn. En waarheid blijkt zelfs geen zinvol doel van onderzoek te kunnen zijn. We kunnen niet herkennen wanneer we haar bereikt hebben. Geen enkel filosofisch probleem worden door analyse van waarheid opgelost.

Deze stellingen worden in dit boek glashelder uitgelegd en met talloze voorbeelden geïllustreerd. De auteur wijst op het belang van deze minimalistische opvatting voor recente ontwikkelingen in de taalfilosofie, filosofie van de geest, ethiek en communicatietheorie. Ideeën van Gottlob Frege, Ludwig Wittgenstein, Peter Strawson, Paul Grice, Bernard Williams, Donald Davidson en Michael Tomasello passeren de revue. De auteur kijkt ook naar ontwikkelingen in evolutionaire psychologie en cognitiewetenschappen, die de minimalistische visie ondersteunen. Hij laat zien dat deze waarheidsopvatting haaks staat op het waarheidsrelativisme en -nihilisme dat populair was in de hoogdagen van het postmodernisme, en dit zonder het begrip een metafysische rehabilitatie te geven.

Dit is het eerste boek in het Nederlands taalgebied dat ook voor buitenstaanders het analytische debat over waarheid, betekenis en normativiteit toegankelijk maakt.

FILIP BUEKENS doceert analytische filosofie aan de Universiteit van Tilburg en de KU Leuven.